İsrail’de iktidardaki Likud partisinden 3 bakan, ülkede siyasi krize yol açan “yargı reformu” planını durdurma tarafında karar alması durumunda, Başbakan Benjamin Netanyahu’nun (Bibi) bu kararını destekleme niyetinde olduklarını açıkladı.
Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının yetkilerini kısıtlayan ve iktidarın yargı atamalarında kelam sahibi olmasını öngören “yargı reformu”, ülke genelinde 12 haftadır protestolara neden olurken, düzenlemenin durdurulması çağrısında bulunan Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın pazar akşamı vazifeden alınması bardağı taşıran son damla oldu. Gallant’ın misyondan alınması üzerine yüz binlerce İsrailli sokaklara döküldü.
İsrail basınının aktardığına nazaran, Netanyahu liderliğindeki Likud’dan Kültür ve Spor Bakanı Miki Zohar, ülkedeki krize ait, “Açıklama yapmamanın bedelini ağır ödedik. Yargı sisteminde yapılacak ıslahat gerekli ve hayatidir. Lakin konut yandığında kimin haklı olduğunu soramazsınız, su dökmeli ve içindekileri kurtarmalısınız” değerlendirmesinde bulundu.
Zohar, “Eğer Başbakan, ülkede meydana gelen çatlağı önlemek için (yargı düzenlemesi) yasa tasarısını durdurmaya karar verirse, onun bu tavrını desteklemeliyiz” ifadelerini kullandı.
Diaspora İşleri Bakanı Amichai Chikli de, yargı düzenlemesi konusunda tekrar kıymetlendirme yapma davetinde bulundu.
“Her zamankinden daha elzem olan yargı ıslahatına duyulan derin muhtaçlığı tespit etmekte değilse bile, bunu gerçekleştirme biçimi konusunda yanıldık.” diyen Chikli, “Yani, (İsrail menşeli navigasyon yazılımı) Waze’de olduğu üzere, son varış noktası değişmese bile, rotanın tekrar hesaplanmasını tavsiye ederim. Evet, (yargıda ıslahat konusunda) büsbütün haklı olsak bile” görüşünü savundu.
“İç savaş pahasına değil”
Ekonomi Bakanı Nir Barkat da yasa tasarısını durdurma ve gelecekteki adımları yine değerlendirmeye karar verirse, Başbakan Netanyahu’nun bu kararını destekleyeceğini açıkladı. Barkat, “Reform gerekli ve bunu yapacağız, lakin bir iç savaş değerine değil” tabirlerini kullandı.
Öte yandan, tartışmalı yargı düzenlemesinin en büyük savunucularından Adalet Bakanı Yariv Levin’in ise geri adım atmaya niyetli olmadığı kaydediliyor.
Levin’in, yasa tasarısının ertelenmesi yahut askıya alınması halinde, hükümet koalisyonundan ayrılma tehdidinde bulunduğu belirtiliyor.
Savunma Bakanı yargı düzenlemesinin durdurulması çağrısı yapmıştı
İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, ülkede siyasi krize ve kitlesel protestolara yol açan tartışmalı yargı düzenlemesinin durdurulması için dün hükümete çağrı yapmıştı.
Savunma Bakanı, “Ülke içindeki ayrılık, İsrail ordusuna ve savunma teşkilatına derinlemesine nüfuz etti. Bu, İsrail’in güvenliğine yönelik açık ve büyük bir tehdittir. Buna izin vermeyeceğim” demişti.
Savunma Bakanı Gallant’ın çağrısına, Likud içinden de takviye gelmişti. Likud milletvekilleri Yuli Edelstein ve David Bitan, Gallant’a katılarak, yasa tasarısının durdurulması ve diyalog davetinde bulunmuştu.
Başbakan Netanyahu ise, Gallant’ı misyondan alarak yargı düzenlemesi konusunda geri adım atmayacağının bildirisini vermişti.
Bunun üzerine yüz binlerce İsrailli dün akşam saatlerinden itibaren ülke genelinde sokaklara dökülmüştü.
Netanyahu hükümetinin tartışmalı “yargı reformu”
Adalet Bakanı Yariv Levin, 5 Ocak’ta Yüksek Mahkemenin yetkilerini sınırlandıran, yargının, hakimlerin seçimi üzerindeki tesirini azaltan bir “yargı reformu” planladıklarını duyurmuştu.
Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının birtakım yetkilerini Meclise devretmeye yönelik atılımları, Yüksek Mahkeme başta olmak üzere hükümet ile İsrail yargı sistemi ortasında tansiyona yol açmıştı.
Ülkedeki en yüksek yargı makamı olarak misyon yapan İsrail Yüksek Mahkemesi, Meclisin çıkardığı kanunları, anayasa taslağı olarak kabul edilen “temel yasalara” terslik gerekçesiyle bozma yetkisine sahip.
Netanyahu hükümeti, açıkladığı yargı düzenlemesinde, Yüksek Mahkemenin, Meclisin çıkardığı kanunları bozma yetkisinin büyük ölçüde elinden alınacağını belirtmişti.
Hükümetin yargının yetkilerini kısıtlayan ve iktidarın yargı atamalarında kelam sahibi olmasını öngören yargı düzenlemesi, İsrail içinde ve memleketler arası alanda ağır biçimde eleştirilmişti.
Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un, taraflara “iç savaş” uyarısı yaparak sunduğu alternatif tasarı da iktidar tarafından reddedilmişti.
*Bibi, İsrail’de Likud lideri Benjamin Netanyahu için kullanılan bir lakap. Netanyahu’nun bu lakabının kendisine çocukken ailesi tarafından verildiği biliniyor.