Finike ilçesi Eski Mahalle’de Antalya Valiliği Yatırım İzleme Uyum Başkanlığı (YİKOB) tarafından 2021 yılında başlatılan ve bölgede kültürel varlık kıymeti taşıyan 8’i tescilli olmak üzere 23 yapının yenileme çalışmaları sırasında ortaya çıkan kabartma Atatürk portresi, muhafazaya alındı. Atatürk portresi bulunan konutta, alanında uzman konservasyon grubu tarafından özel fırçalar, mikro enjeksiyon ile mekanik prosedürler kullanılarak, boya katmanları ve hava kirliliği nedeniyle oluşan renk dokusuna müdahaleler yapılıp, kimyasal kullanılmadan gerçekleştirilen temizleme çalışmaları tamamlandı. Onarımla ilgili tespit sırasında, binanın 1930’lu yıllarda inşa edildiği, Atatürk portresinin de bir 29 Ekim günü yapıldığı belirlendi.
Hilal motifler ve Atatürk portresiyle, öteki işlemelerin mevcut halinin korunması ve sağlamlaştırılması çalışmalarının tamamlandığını anlatan Antalya Valiliği Taşınmaz Kültür Varlıkları Ünitesi Sorumlusu Muhafaza ve Onarım Uzmanı Cemil Karabayram, vinçle çıktığı binanın dış cephesindeki Atatürk portresinin önünde ‘Cumhuriyet’e sevgi’ meşalesi yaktı.
‘BİR 29 EKİM’DE YAPILMIŞ’
Çalışmalar hakkında bilgi veren Cemil Karabayram, portrenin 29 Ekim tarihinde yapıldığını tabir ederek, ‘Cumhuriyet’e sevgi’ meşalesini de tıpkı gün yakmak istediklerini söyledi. Cemil Karabayram, şunları söyledi:
“2021 yılında başlayan ve bu yıl sonuçlanan çalışmalarda; Finike sokaklarında Gazi Mustafa Kemal’in, silah arkadaşlarının ve onların emaneti olan, onların tarihten bugüne kadar gelen ve Finike halkı tarafından duvarlara motiflenen kabartmaları görüyoruz. Çabucak ardımda Ulu Başkan Mustafa Kemal’in tescilli kültür varlığına yapılmış ve değerlidir -ki bir 29 Ekim’de yapılmış- bugünkü tarihi ismiyle da Finike’nin tarihi bir varlığında hayat bulan Atatürk’ün portresini bu yıl bitirdik. Ve bugün, bu gece, 29 Ekim’e girerken, Akdeniz’den, bu güzelim kentten, bu güzelim diyardan Finike’nin portakal kokan sokaklarından, birinci meşaleyi, Cumhuriyet’e sevgi meşalesini, Ata’mızın bedelleriyle bütünleşmiş bu kıymetli anıtın önünden birinci meşaleyi yakıyorum.”
‘PORTRENİN ÜZERİNDE SIVA KAPLAMA VARDI’
Atatürk’ün kabartma portresiyle ilgili çalışmayı anlatan Cemil Karabayram, “Bu kısım itinayla yürütülürken, kıymetli datalara de ulaşıldı. Portrenin üzerinde sıva kaplama vardı. Bu özel kaplama ilaçla alındı. Daha sonra pasif müdafaa metoduyla kabartmaların içinde bulunan ve vakit içinde oluşan boşluklar da çeşitli sıvımsı süreçle dolduruldu. Portrenin üzerinde o günden bugüne yansımalarına yönelik de makul katmanlarda temizleme yapıldı. Altta olan boşluklar dolduruldu. Atatürk’ümüzün bir 29 Ekim’de, motifleriyle, bu sokakları süsleyen, bu sokaklarda onun yüzlerce yıl, bu ülkenin hiç unutmayacağı Türkiye’nin her yerinde ismi nasıl yaşıyorsa, bu sokaklarda da yaşayan fotoğrafının hayat bulması sağlandı. Aslında bu çok değerli bir bilgi. Bugün Akdeniz’de, Türkiye’nin birçok yerinde bu türlü bir datayı görebilme ihtimaliniz yoktur. Aslında o gün bunu kaleme alan, bütün yüreğiyle, bütün içtenliğiyle ve büyük bir sevgiyle, buraya meşkle, aşkla işleyen o ele umutla, sevgiyle, duayla bakıyoruz. Bu tarihi varlıklar da bizlerin tapu senetleridir” dedi.
ÖZEL TASARIM
Atatürk portresinin özelliklerini anlatan Karabayram, “Biz burada bir sıva katmanıyla birlikte bu dataları elde ettik. Bu sıva katmanını kaldırdıktan sonra Ulu Lider Mustafa Kemal’in portresiyle karşılaştık. Aslında bununla ilgili bir skala çalışması yapmanız lazım. Burada biz ‘eskiz’ diyoruz. Tıpkı ölçekte ve fotoğrafın taşınma tekniğinde, tek bir şablon üzerinden yola çıkılarak, büsbütün el işçiliğiyle, büsbütün bilek marifetiyle özel yapılmış bir tasarım diyebiliriz. Aslında şu da çok kıymetli, Finike’nin sokaklarında birçok yapıda da onları görebiliyorsunuz. Antalya Valiliği olarak biz bir yapıyı yalnızca restore etmiyoruz. Yapının periyoduyla gelen, hele bu Gazi Mustafa Kemal Atatürk ise onu korumak bizim en kıymetli misyonlarımızdan biri” diye konuştu.